p. 11 :
[...]
Hij bewaarde zijn boeken van Shakespeare 2 in de studeerkamer op de eerste verdieping van de Berghof, zijn buitenverblijf in de bergen in
Zuid-Duitsland, samen met een in leer gebonden uitgave van een andere favoriete en veel geciteerde auteur van hem, de schrijver van avonturenromans Karl May. ‘Het eerste
boek van Karl May dat ik heb gelezen was Kara ben Nemsi, de held van de woestijn3,’ herinnerde hij
zich eens. ‘Ik was helemaal onder de indruk! Ik stortte me meteen helemaal op hem, wat een duidelijke daling van mijn rapportcijfers tot gevolg had.’ In zijn latere
leven zou hij in het werk van May troost hebben gezocht, zoals anderen dat in de Bijbel doen.
[...]
p. 59 :
[...]
Het gedicht, waar Hitler onbekend mee was toen hij Eckart 4 in de herfst van 1919 voor het eerst ontmoette, moet eenzelfde snaar bij hem hebben
geraakt als bij Eckart. In zijn jeugd was Hitler, net als Peer Gynt, gegrepen door Wanderlust, goeddeels aangestoken door de Leatherstocking-verhalen van James Fenimore
Cooper 5, Robinson Crusoe van Daniel Defoe 6, Kara ben Nemsi, de held
van de woestijn van Karl May en de waargebeurde avonturen van de Zweedse ontdekkingsreiziger Sven Hedin 7,
die in de eerste decennia van de twintigste eeuw door de laatste nog niet in kaart gebrachte gebieden van de wereld reisde en terugkeerde met boeiende verhalen over onbekende
volken en onnoemelijke gevaren. ‘Als jongen had hij het thuis vaak over Sven Hedin,’ herinnerde Paula Hitler 8 zich eens.
[...]
p. 202 :
[...]
Hitler had zich ook de werken van Karl May eigen gemaakt. In tegenstelling tot zijn generaals had hij Mays avonturenverhalen over het Amerikaanse Wilde Westen bestudeerd en zeer
goed nota genomen van de tactische vaardigheden en sluwheid van Winnetou, de Indiaanse held van May, die heimelijkheid en verrassing combineerde om zijn tegenstanders te slim af
te zijn en te overwinnen. Hitler, die genoeg had van het ‘eeuwige getwijfel’ van zijn generaals over zijn ‘grootse ideeën’ en was getroffen door hun gebrek
aan fantasie en moed, raadde hun aan de boeken van May te lezen om hun dapperheid op het strijdtoneel te scherpen, en liet een speciale velduitgave verschijnen voor de soldaten
aan het front. ‘Hitler placht te zeggen dat hij altijd diep onder de indruk was van de tactische spitsvondigheid en behoedzaamheid die May aan zijn personage Winnetou
toeschreef,’ schreef Albert Speer 9 later. ‘En dan liet hij erop volgen dat hij, als hij voor schijnbaar hopeloze situaties stond,
tijdens zijn nachtelijke leesuurtjes nog steeds die verhalen uit de kast pakte, dat ze hem moed gaven, zoals anderen dat hebben met filosofische werken of oudere mensen met de
Bijbel.’
[...]
p. 214 :
[...]
De aankomst van Sven Hedins nieuwste boek in de Wehrwolf 10 die dag 11
was een meer dan welkome afleiding voor Hitler, die eenzaam in zijn bunker zat. Hedin was een van de weinige echte helden in Hitlers leven. In zijn jeugd had hij de avonturen
van de Zweedse ontdekkingsreiziger met dezelfde volle aandacht gevolgd als hij voor de boeken van Karl May had. Hedin was een ruige, bijzonder imposante figuur die enkele zeer
onherbergzame, nog onbekende gebieden had bezocht en was teruggekeerd met spannende avonturenverhalen en, nog belangrijker, grootse ontdekkingen, en bovendien enkele van de
laatste onontdekte gebieden op aarde in kaart had gebracht. In een tijdperk voordat de Everest beklommen of de Atlantische Oceaan overgevlogen was, was Hedin een van de
beroemdste mannen ter wereld.
[...]
p. 261 :
[...]
Zo’n 800 à 1000 boeken bestaan uit eenvoudige, populaire fictie, waaronder een hoop troep, ronduit gezegd. Er is een groot aantal detectiveromans bij. Hij bezit alles van
Edgar Wallace 12; avonturenromans van het kaliber van G .A. Henty 13; tientallen liefdesromans, waaronder
enkele van Duitslands voornaamste schrijfster van keukenmeidenromans, Hedwig Courths-Mahler 14, waarin rijkdom en armoede, en kracht en
zwakheid scherp gecontrasteerd worden, waarin eer en kuisheid zegevieren en de lieve secretaresse met haar schatrijke baas trouwt. Al die vlammende boekjes hebben een neutrale
omslag zodat hun titel niet onthuld wordt. Hitler mag ze dan misschien wel lezen, maar hij wil niet dat anderen dat weten.
Onder Hitlers favorieten bevindt zich een complete set van Amerikaans-Indiaanse verhalen geschreven door de Duitser
Karl May, die nooit een voet in Amerika had gezet. Elke Duitse jongeman kent deze boeken, en het feit dat Hitler ze graag in bed leest, suggereert dat hij, net als zo veel
Duitse dertienjarigen, in slaap is gevallen met de heldendaden van ‘Old Shatterhand’ malend door zijn gedachten. Hitlers set, die hem geschonken werd door maarschalk
Göring 15, heeft een dure band van kalfsperkament en zit in een speciale cassette. Ze zien er zeer beduimeld en gelezen uit en er liggen er
altijd wel één of twee in het kleine boekenkastje met het groene gordijntje naast het bed in Hitlers slaapkamer.
William Shakespeare (gedoopt op 26 april 1564 [juliaans] , † 23 april [juliaans]/3 mei 1616 [gregoriaans]) was een Engels toneelacteur, dramaturg en
Lyricus. Naast 154 sonetten en vijf epische dichtwerken schreef hij 37 of 38 toneelstukken die tot op de dag van vandaag tot de hoogtepunten van de wereldliteratuur worden gerekend. Een opsomming van de hoogtepunten van zijn drama’s is een opsomming van nagenoeg zijn complete toneelwerk: „Titus Andronicus”, „The Comedy of Errors”, „The Two Gentlemen of Verona”, „King Richard II”, „King Richard III”, „The Taming of the Shrew”, „Romeo and Juliet”, „A Midsummer Night’s Dream”, „King Henry IV, Part 1”, „The Merchant of Venice”, „King Henry IV, Part 2”, „Much Ado about Nothing”, „As You Like It”, „The Tragedy of Julius Caesar”, „The Merry Wives of Windsor”, „Troilus and Cressida”, „Hamlet, Prince of Denmark”, „All’s Well That Ends Well”, „Measure for Measure”, „Othello”, „King Lear”, „Timon of Athens”, „Antony and Cleopatra”, „Macbeth”, „Coriolanus”, „The Winter’s Tale”, „The Tempest” en „King Henry VIII or All Is True”.
De oorspronkelijke Duitse editie heette Durch Wüste und Harem
(latere edities hebben als titel: Durch die Wüste, Gesammelte Werke, Band 1), terwijl Kara ben Nemsi, de held uit de woestijn de Nederlandse vertaling is,
zoals die is uitgegeven bij Het Spectrum (Prisma). Oudere Nederlandse vertalingen hebben slechts Kara Ben Nemsi als titel.
Het bedoelde gedicht is de Duitse vertaling van Henrik Ibsens
Peer Gynt onder de titel: Peer Gynt, in freier Übertragung für die deutsche Bühne eingerichtet door Dietrich Eckart (* 23/03/1868 , † 26/12/1923), vriend
van Adolf Hitler.
James Fenimore Cooper (* 15 september 1789 , † 14 september 1851) was een Amerikaans schrijver, die vooral bekendheid verwierf met zijn zeeverhalen en historische verhalen, de vijfdelige Leatherstocking Tales: „The Deerslayer. The First War Path”, „The Last of the Mohicans. A Narrative of 1757”, „The Pathfinder. The Inland Sea”, „The Pioneers. The Sources of the Susquehanna; A Descriptive Tale” en „The Prairie. A Tale”, met Natty Bumppo (bijgenaamd „Leatherstocking” en „Hawkeye”) in de hoofdrol; het tweede boek uit deze reeks, „The Last of the Mohicans” wordt door vriend en vijand beschouwd als zijn meesterwerk.
Daniel Defoe (geboren als Daniel Foe, * ± 1660 , † 24 april 1731) was een Engels schrijver, journalist en spion en wordt wel beschouwd als een der grondleggers van de Engelse roman. Zijn oeuvre omvat meer dan 350 titels, maar hij is vooral bekend geworden met twee daarvan, „Robinson Crusoe” (1719) en „The Fortunes and Misfortunes of the Famous Moll Flanders” (1722).
Sven Hedin (voluit: Sven Anders Hedin, * 19 februari 1865 , † 26 november 1952) was een Zweeds ontdekkingsreiziger en geograaf die diverse reizen maakte naar Centraal-Azië en Tibet. Van zijn reizen schreef hij talloze boeken, die alle ook in het Duits werden vertaald door Brockhaus; sommige boeken schreef Hedin, die in Eerste en Tweede Wereldoorlog een pro-Duits standpunt innam, alleen in het Duits. Bekende populairwetenschappelijke werken van hem zijn o.a. „En färd genom Asien”, 2 volymer (=„Durch Asiens Wüsten. Drei Jahre auf neuen Wegen in Pamir, Lop-nor, Tibet und China”, 2 Bände), „Asien : tusen mil på okända vägar”, 2 volymer (=„Im Herzen von Asien. Zehntausend Kilometer auf unbekannten Pfaden” 2 Bände), „Transhimalaya : upptäckter och äfventyr i Tibet”, 3 volymer (=„Transhimalaja. Entdeckungen und Abenteuer in Tibet”, 3 Bände), „Från pol till pol 1 Genom Asien och Europa” en „Från pol till pol 2 Europa, Afrika, Amerika, Australien och Polarländerna” (=„Von Pol zu Pol”, 3 Bände), „Ein Volk in Waffen : den deutschen Soldaten gewidmet”, „Auf großer Fahrt. Meine Expedition mit Schweden, Deutschen und Chinesen durch die Wüste Gobi 1927- 1928”, „Rätsel der Gobi. Die Fortsetzung der Großen Fahrt durch Innerasien in den Jahren 1928-1930”, „Die Seidenstraße” en „Deutschland und der Weltfriede”.
Paula Hitler (* 21 januari 1896 , † 1 juni 1960) was Adolf Hitlers jongere zus, en het jongste kind van Alois Hitler (geboren als Alois Schicklgruber, * 7 juni 1837 , † 3 januari 1903) en diens derde vrouw Klara Pölzl (* 12 augustus 1860 , † 21 december 1907). Paula Hitler was de enige volle zus van Adolf Hitler die een volwassen leeftijd bereikte. Zij was een tijdje verloofd met Erwin Jekelius (* 5 juni 1905 , † 8 mei 1952), een beruchte Weense psychiater, die verantwoordelijk was voor de dood van 4000 geestelijk en lichamelijk gehandicapten, maar nadat het huwelijk afgelast was op bevel van Adolf Hitler, die het „onwenselijk” vond dat zijn zuster zou trouwen en Jekelius naar het Oostfront werd gestuurd waar hij in 1952 in gevangenschap overleed, is Paula nooit getrouwd en had ze derhalve ook geen kinderen. Op verzoek van haar lieve broertje bediende zij zich vaak van het pseudoniem Paula Wolff.
Albert Speer (voluit: Berthold Konrad Hermann Albert Speer , * 19 maart 1905 , † 1 september 1981) was een Duits architect en stedenbouwkundige. Vanaf 1937 was hij rijksarchitect van de nazi’s en van 1942 tot 1945 rijksminister van Bewapening en Munitie.
Werwolf was van 16 juli tot 1 november 1942 een van Hitlers
hoofdkwartieren in de Tweede Wereldoorlog, in een bos bij de plaats Strysjavka in Podolië, even ten noorden van Vinnytsja, Oekraïne.
Edgar Wallace (voluit: Richard Horatio Edgar Wallace, * 1 april 1875 , † 10 februari 1932) was een Engelse journalist en schrijver van meer dan honderd misdaadthrillers en toneelstukken. Enkele titels van zijn werken zijn „Unofficial Despatches of the Anglo-Boer War”, „An African Millionaire”, „The Four Just Men”, „The Council of Justice”, „The Nine Bears”, „Private Selby”, „The Fourth Plague”, „The River of Stars”, „Field Marshal Sir John French”, „Heroes All: Gallant Deeds of the War”, „The Standard History of the War”, „Kitchener’s Army and the Territorial Forces: The Full Story of a Great Achievement”, „The Man Who Bought London”, „The Just Men of Cordova”, „The Daffodil Mystery”, „The Law of the Four Just Men”, „Sandi the Kingmaker”, „The Green Archer”, „Room 13” (in 1964 verfilmd door Harald Reinl – die we kennen van enkele verfilmingen naar Karl May, met Joachim Fuchsberger en Karin Dor in de hoofdrollen, hetgeen de aanzet vormde van een enorme productie aan Duitse Edgar Wallace-verfilmingen), „The Sinister Man”, „The Three Oak Mystery”, „The Fellowship of the Frog”, „The Mind of Mr. J. G. Reeder”, „The Strange Countess”, „The Three Just Men”, „Barbara on Her Own”, „The Terrible People or The Gallows’ Hand”, „The Yellow Snake”, „Double Dan”, „Terror Keep”, „The Traitor’s Gate”, „Again the Three”, „The Gunner”, „The Man Who Changed His Name”, „The Green Ribbon” en „The India-Rubber Men”.
Van zijn filmscripts zijn vooral „The Hound of the Baskervilles” en „King Kong” bekend.
G. A. Henty (voluit: George Alfred Henty, * 8 december 1832 , † 16 november 1902) was een Engels romanschrijver en oorlogscorrespondent; bekende werken van zijn hand zijn o.a. „The Dragon & The Raven”, „For The Temple”, „Under Drake’s Flag” en „In Freedom’s Cause”.
Hedwig Courths-Mahler werd geboren onder de naam Ernestine Friederike Elisabeth Mahler (* 18 februari 1867 , † 26 november 1950) en was een Duitse schrijfster van wat de geleerden „keukenmeidenromannetjes” noemen, 208 in aantal; vijftien van haar boeken zijn in de jaren ’20 en ’70 van de vorige eeuw verfilmd.
Hermann Göring (voluit: Hermann Wilhelm Göring, * 12 januari 1893 , † 15 oktober 1946) was een Duits politicus, militair leider en een vooraanstaand lid van de NSDAP. Van 6 juli 1918 tot 11 november 1918 was hij commandant van Jagdgeschwader 1 („Richthofens Fliegender Zirkus”); vanaf 30 augustus 1932 was hij voorzitter van de Reichstag, na de machtsovername door de nazi’s op 30 januari 1933 rijksminister zonder portefeuille, rijkscommissaris voor het Pruisische Ministerie van Binnenlandse Zaken en rijkscommissaris voor de luchtvaart (vanaf 5 mei 1933 rijksminister voor de luchtvaart). Vanaf 17 april 1933 was hij minister-president van Pruisen.
Een jaar later volgde zijn benoeming tot rijksjachtmeester, rijksboswachter en opperste gedelegeerde voor natuurbescherming en op 4 februari 1938 generaal-veldmaarschalk van het Duitse leger, van juni 1940 rijksmaarschalk van het Groot-Duitse Rijk. Vanaf 13 december 1934 gold hij als de gedoodverfde opvolger van Hitler, tot hij op 22 april 1945 in ongenade viel.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
Terug naar de Karl May-startpagina.
Terug naar de Apriana-startpagina.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
