Vanaf het moment dat ik uw boek oppakte tot ik het weer neerlegde moest ik schudden van het lachen. Eén dezer dagen zal ik het eens lezen! Voorgaand gezegde wordt op naam geschreven van Groucha Marx (1895-1970) 2, maar is door ons ook al diverse keren elders gesignaleerd bv. als stelling bij een proefschrift van een plagiërende student!

Toch geldt de opmerking van Marx zeer zeker niet voor een boek van klublid Joan Oosterbaan 3, van wie wij ondertussen 3 boeken in de kast hebben staan! Alle drie zijn het zeer bijzondere boeken, waar we ook nog ná lezing om moesten lachen, omdat ze zo prachtig en gemakkelijk zijn geschreven en in tegenstelling tot bovenvermelde uitspraak, pakten we ook zijn laatste boek onmiddellijk om het te openen én te lezen. Direct werden we weer gegrepen door Joans formidabele manier van schrijven, een schijnbaar moeizaam verhaal weet hij gelardeerd met leuke voorvallen en opmerkingen begrijpelijk te maken! Hulde voor deze Karl May-verzamelaar pur sang. Hierna bespreekt Henk Meeuwis de inhoud van het boek. We willen u het voorwoord niet onthouden, kijken of u het ook zo makkelijk leest en eenzelfde ervaring heeft als wij:

Voorwoord
De Karl May-boekenverzameling die op dit moment mijn boekenkast siert is het resultaat van tientallen jaren lang zoeken, kijken en op het juiste moment toetasten.
Op zo ’n vijf tot tien boeken/titels/drukken na is mijn verzameling compleet, althans op dit moment. Want bij Karl May ben er je als verzamelaar nooit zeker van dat dit niet van de ene op de andere dag kan veranderen. Plotseling kunnen nieuwelingen opduiken: nieuwe titels of nieuwe onbekende drukken, die de rust verstoren, maar de verzamelpret verhogen. Zulks overkwam me bij de jaarwisseling 1999/2000 toen 5 delen van de colportageroman: “De Verloren Zoon”/anoniem .- Rotterdam: S. Blok, [ca. 189S], bleken te bestaan. Die onverwachte verschijning van maar liefst 5 boeken tegelijk, gelukkig wel onder één titel, was voor mij toch een verrassing. Rationeel kun je wel rekening houden met de mogelijkheid van een dergelijke gebeurtenis, maar emotioneel sta je toch even raar te kijken! Dat zo ’n boek langer dan 100 jaar niet boven water komt is voor de liefhebber eigenlijk onvoorstelbaar. Het is zeker niet het slechtste boek van Karl May maar oorspronkelijk zowel in Duitsland, als daarna in Nederland, anoniem op de markt gebacht. Secundaire literatuur over de meer of minder serieus uitgegeven Nederlandse bewerkingen van de Duitse Karl May-boeken, met een poging te komen tot een beschrijving van het in het Nederlands vertaalde oeuvre van de Grote Meester, ontbrak tot 1999 vrijwel geheel. In dat jaar kwam de eerste druk uit van mijn “Karl May - Een ketting van boeken ” en ik wist zelf maar al te goed dat ik niet over complete informatie beschikte. De tweede druk uit het jaar 2000 is in dat opzicht al een stuk beter, dankzij informatie die van alle kanten naar mij toestroomde - vooral van ervaren Karl May-boekenverzamelaars - maar nog steeds niet volmaakt. In het jaar 2001 kreeg ik de beschikking over een complete jaargang van het blad “De Jeugd ” uit 1883, zie KA1, waarin een jeugdverhaal van Karl May “De Schat der Inca’s ” staat en waarvan dit jaar een ‘reprint ’ is verschenen, die vooral door de inspanningen van Peter J. de Vos uit Winschoten tot stand kwam. Het jaar 2003 bracht ons opnieuw een vondst, namelijk een tweetal geheel nieuwe oude werkjes en wel uit 1886 en 1887, te weten Nederlandse bewerkingen van “Robert Surcouf” [eerste publicatie in Duitsland: 1881] en “Der Boer van het Roer” [idem: 1879].
Ditmaal zijn het bewerkingen van vroege verhalen afkomstig uit Friedrich Pustet’s Katholieke weekblad “Deutscher Hausschatz in Wort und Bild”, in Nederland uitgebracht in boekvorm door de uitgeverij van de “Katholieke Illustratie”, een Katholiek familieblad uit de 19e en 20ste eeuw. In datzelfde familieblad, jaargang 1882/1883, had al eens een verhaal gestaan, een bewerking van “Der Ehri” uit “Deutscher Hausschatz”, 9e jaargang October 1879 tot October 1880. Ik verwacht dat we uit deze hoek nog meer ontdekkingen tegemoet kunnen zien, want ik acht het niet uitgesloten dat de twee Katholieke ondernemingen een vorm van samenwerking hadden, tot heil der Roomsch-Katholieke gelovigen.
Ik wil met het bovenstaande aantonen dat we nog niet aan het eind van de ontdekkingen staan bij de zoektocht naar Karl May-boeken in het Nederlands. Hoewel de auteur Karl May in ons land, voor vader en zoon en vele dochters, meer dan honderd jaar een 1e viool heeft gespeeld, is hij door de officiële boekenwereld om diverse redenen nogal verwaarloosd. Erger nog, verketterd! Ik kom hier uiteraard in dit boek nog wel enkele malen op terug, want wie mijn eerdere publicaties over de boeken van Karl May in Nederland kent, weet dat deze kwestie mij hoog zit. Wie lust heeft volge mij bij mijn boeken zoeken in alle hoeken, waarbij de 21 zeldzaamste Karl May-boeken in Nederland voor de spanning zorgen.
Bilthoven, 2004, Joan C. Oosterbaan.

Boekbespreking door ons klublid Henk P. Meeuwis:
Ik besprak eerder - elders - en met groot genoegen de twee boeken die vooraf gingen aan het nieuwste boek van auteur Joan C. Oosterbaan. Deze keer “Karl May - Boeken zoeken in alle hoeken”. Een standaardwerk over onder meer de zoektocht naar de 21 zeldzaamste Karl May’s in Nederland. Maar eerst kom ik niet zonder reden nog even terug op “Karl May - Een ketting van boeken” (2000) en “Karl May’s Bonanza van bij Becht” (2002) eveneens van de hand van Oosterbaan.
Ik neem aan dat de lezers van dit blad (van jong tot oud) weten wie de schrijver Karl May is: anno 2005 een vijf-generaties-schrijver over Winnetou, Old Shatterhand, Kara ben Nemsi en Hadjih Halef Omar. En er bestaat een kans dat u de eerdere boeken van Oosterbaan over Karl May kent. Is dat (nog) niet het geval, dan heeft u iets gemist. In elk geval “een handleiding met bibliografisch karakter” en een “boekenverzamelverhaal”. En dan nu “boeken zoeken”, opnieuw zeer terzake kundig geschreven. En wederom voorzien van de voor Oosterbaan kenmerkende beschouwingen. De verzamelaar, zoeker, waarnemer en beschouwer. De scherprechter die niet schuwt de eigen opvatting met u te delen. Zijn knerploze antiquaar en de uiterst gedisciplineerde uitleg over het doel van het boek is daar een voorbeeld van. Wie lust heeft volge Oosterbaan aan de hand van zijn werk in de zoektocht naar de 21 zeldzaamste Karl May-boeken in Nederland. In 21 verrassende colleges stelt de professor zijn toehoorders in staat om het (on)bekende gebied van Karl May te betreden. En zich zo te verdiepen in de materie. Uiterst gedocumenteerd aan de hand van feiten (literatuurlijst), zijn 21 boekbeschrijvingen (zeldzaam zorgvuldig) en ter zake doende illustraties. Waarbij als bijzonderheid een apart kleurencatern. Het boek van Oosterbaan is een zeldzaam collegecahier geworden, verplichte kost voor May-liefhebbers. Dit boek is evenals de vorige twee een treffend voorbeeld van hoe in eigen beheer uitgegeven werk zich in prijs en kwaliteit kan meten met menig commerciële uitgave. Oosterbaan kan trots zijn op de door zijn drukker geleverde prestatie.

KARL MAY - BOEKEN ZOEKEN IN ALLE HOEKEN De 21 zeldzaamste in Nederland Auteur Joan C. Oosterbaan, Bilthoven 2005 Uitvoering: gebonden boek, 25 x 17,5 cm/hardcover; 200 pagina’s. Illustraties/afbeeldingen ca. 50 z/w; kleur ruim 40 stuks. ISBN 90-807319-2-7 Prijs ¤ 20 (verzendkosten ¤ 3). Bestellen: Drukkerij Van Velzen b.v. Krabbendijke. ✆ 0113 501402 (eveneens besteladres voor de eerder verschenen boeken/zelfde prijs)

[1]	In: Lord Listerklubblad nr. 97, juli 2005.

[2]

Groucho Marx (geboren als Julius Henry Marx, * 2 oktober 1890 , † 19 augustus 1977) was een Amerikaanse Joodse komiek, de derde van de Marx Brothers. Zijn broers waren Chico (geboren als Leonard Marx, * 22 maart 1887 , † 11 oktober 1961), Harpo (geboren als Adolph Marx, sinds de Eerste Wereldoorlog Arthur Marx, * 23 november 1888 , † 28 september 1964), Gummo (geboren als Milton Marx, * 23 oktober 1892 , † 21 april 1977) en Zeppo (geboren als Herbert Marx, * 25 februari 1901 , † 29 november 1979). Bekende films van het vijftal zijn o.a. „The Cocoanuts”, „Animal Crackers”, „Monkey Business”, „Horse Feathers”, „Duck Soup”, „A Night at the Opera”, „A Day at the Races”, „Room Service”, „At the Circus”, „Go West”, „A Night in Casablanca”, „Copacabana”, „Love Happy” en „The Story of Mankind”.

[3]

Joan Christian Oosterbaan (* 19 februari 1928 , † 21 juni 2008) was een Nederlandse Karl May-kenner en -bibliograaf. Van zijn hand zijn de boeken „Een Ketting van Boeken”, „Karl Mays Bonanza van Boeken bij Becht” (met F.C. Roest), „Boeken zoeken in alle hoeken: de 21 zeldzaamste in Nederland”, „Karl May, de ‘verschreven’ schrijver”, „Lezen leren. Colportageromans: de vijf van Karl May”, (met F. C. Roest) en „Karl May Verzamelaars Compendium”.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

www op deze website