In de indianenboeken van Karl May en van J. en P. Nowee 2 zijn Nederlands-sprekende indianen de gewoonste zaak van de wereld. ‘En hoever is het nog naar het begin van de holle weg?’ ‘De helft van de tijd die de bleekgezichten een uur noemen’ (Karl May, De dood van Winnetou).
Maar wat al jaren in onze fantasie bestond, blijkt nu op waarheid te berusten: in de achttiende eeuw telde New York indianen die Nederlands verstonden en spraken, aldus de cultureel antropoloog F. Wojciechowski 3 van de Katholieke Universiteit in Nijmegen. Gisteren promoveerde hij op zijn proefschrift over de geschiedenis van de Paugussett-stammen.
De promovendus heeft allerlei stukken over landovername tussen vroegere kolonisten en de lokale indianen, brieven en dagboeken van missionarissen bestudeerd. Met deze gegevens lijkt de antropoloog tot een waarheidsgetrouw beeld van de nog steeds bestaande twee Paugussett stammen ‘Golden Hill Paugussett’ en de ‘Schaghticoke’ te zijn gekomen.
Uit het materiaal dat Wojciechowksi vond, blijkt dat de twee Indianenvolken in de zeventiende eeuw handel dreven met de Nederlanders in het toenmalige Nieuw Amsterdam (New York). Toen de eerste missionarissen rond 1740 de stammen bezochten, bleek een aantal oudere stamleden het Nederlands nog te beheersen. Oef, oef!

Met zijn promotie lost de onderzoeker een gelofte in die hij vier jaar geleden deed aan Chief Big Eagle 4, het stamhoofd van de Golden Hill Paugussett. Wojciechowski beloofde hem met de publikatie van zijn onderzoeksresultaten extra aandacht te vragen voor de ‘volkenmoord’ 5 onder de oorspronkelijke bewoners van Amerika, na de ontdekking van dit land door de Europeanen. Het proefschrift moet tevens een bijdrage leveren aan de beeldvorming van de Indianen die sinds de komst van Columbus 6 naar de eeuwige jachtvelden werden gestuurd.
Wojiechowski is weloverwogen 12 oktober gepromoveerd: gisteren was het immers Columbusdag ter herinnering aan het feit dat vijfhonderd jaar geleden bleekgezicht Columbus het Nieuwe Land ondekte.

[1]	In: Nederlands Dagblad, gereformeerd gezinsblad, 13 oktober 1992.

[2]

J. Nowee (voluit: Jan Nowee, * 17 juli 1901 , † 9 oktober 1958) schreef de eerste twintig delen van de Arendsoog-serie over de cowboy Bob Stanhope alias Arendsoog en zijn indiaanse vriend Witte Veder; later nam zijn zoon Paul Nowee (* 25 juni 1936 , † 30 september 1993) het stokje over en voegde nog eens 43 delen toe aan de serie.

[3]	Dr. Franz Laurens Wojciechowski (* 1951) is een Nederlands cultureel antropoloog, die van 1986 tot 2011 hoofdredacteur van De Kiva was.

[4]	Chief Big Eagle (officiële naam volgens de Amerikaanse Burgerlijke Stand: Aurelius H. Piper Sr., * 31 augustus 1916 , † 3 augustus 2008) was jarenlang buitenlands correspondent voor De Kiva.

[5]	De functie van de aanhalingstekens rondom het begrip volkerenmoord ontgaat mij helaas.

[6]	Cristoforo Colombo (Nederlands: Christoffel Columbus, Spaans: Cristóbal Colón, Latijn: Christophorus Columbus, * 1451 , † 20 mei 1506) is de beroemdste ontdekkingsreiziger uit het tijdperk van de grote ontdekkingen. Hij maakte naam door zijn „ontdekking” van Amerika onder Spaanse vlag in 1492.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

www op deze website