DR ANNE DE VRIES 2 is gepromoveerd op het ‘goede kinderboek’ en dat betekent ook een eerherstel van veel ‘slechte’ kinderlectuur. Persoonlijk denk ik dan aan Pietje Bell 3 en Old Shatterhand, waar mijn ouders ernstige bedenkingen tegen hadden, maar die niettemin de helden waren van mijn kindertijd.
Zeven jongens en een oude schuit 4 mocht ik lezen, en Dik Trom 5, dat was pedagogisch verantwoord, maar ik koos voor de nobele romantiek van Karl May en het kon me niet schelen dat hij een dubieuze schrijver was, die in de gevangenis had gezeten en waarschijnlijk nooit in de contreien van Kara Ben Nemsi en Old Shatterhand was geweest.
Niet lang geleden stierf een goede vriend van me aan kanker en op zijn ziekbed begon hij de boeken uit zijn jeugd opnieuw te lezen. Kort voor zijn sterven trof ik hem aan met Winnetou’s dood en hij vertelde me dat, na alles wat hij in zijn leven gelezen had, dit toch uiteindelijk zijn lievelingsboek was. Hij las me speciaal het slot 6 voor, waar de stervende Winnetou tegen Shatterhand zegt: „Charlie, Winnetou is een christen.” Bij al zijn ontroering moest mijn vriend hevig lachen, want hij was zelf een onverbloemde jood.
Ik heb het boek van hem gekregen, met zijn opdracht. Van mij zal je nooit een kwaad woord horen over Karl May.

[1]

In: Het Parool, 17 mei 1989. Journaille was de naam waaronder Jan Vrijman – en dat is op zijn beurt weer een pseudoniem van Jan Hulsebos (* 12 februari 1925 , † 30 mei 1997) – van 1985 tot 1997 vrijwel dagelijks columns schreef voor Het Parool. Hij was de man die in 1955 het begrip nozem bekend maakte bij het grote publiek door zijn reportageserie „De nozems van de Nieuwendijk” in Vrij Nederland (samen met fotograaf Ed van der Elsken).

[2]

Anne de Vries (* 1944 , † 1 januari 2018), niet te verwarren met de gelijknamige schrijver van „Bartje” (* 22 mei 1904 , † 29 november 1964), was jarenlang hoofd van de Dienst Boek en Jeugd van het NBLC in „s-Gravenhage. Later werd hij curator kinderboeken van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en daarnaast was hij een tijd als docent jeugdliteratuur verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Van zijn hand is het hier bedoelde boek „Wat heten goede kinderboeken? De theoretische opvattingen over kinderliteratuur over kinderliteratuur en de praktijk van boekbeoordeling in Nederland, 1880-1980”, een leesbare uitwerking van zijn dissertatie.

[3]	Pietje Bell is een achtdelige, Nederlandse jongensboekenserie, geschreven door de Nederlandse kinderboekenschrijver Chris van Abkoude (voluit: Christiaan Frederik van Abkoude, * 6 november 1880 , † 2 januari 1960).

[4]	„Zeven jongens en een oude schuit” is het bekendste boek van de Nederlandse kinderboekenschrijver A. C. C. de Vletter (voluit: Antony Cornelis Christiaan de Vletter, * 17 september 1866 , † 9 november 1935).

[5]	Dik Trom is een zesdelige, Nederlandse jongensboekenserie, geschreven door de Nederlandse onderwijzer en kinderboekenschrijver C. Joh. Kieviet (voluit: Cornelis Johannes Kieviet, * 8 maart 1858 , † 12 augustus 1931).

[6]	De dood van Winnetou is zeker niet de slotscène van het boek: in De dood van Winnetou, zoals het boek in de Prisma-reeks heet, oftewel Winnetou III bij onze oosterburen, volgen na de (on?)verwachte bekering en dood van Winnetou nog vijf hoofdstukken.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

www op deze website