WIE MOCHT DENKEN dat Winnetou en zijn bloedbroeder Old Shatterhand, de helden uit de indianenboeken van de Duitser Karl May, voorgoed in het wassenbeeldenmuseum zijn
bijgezet, zit er helemaal naast. Zij léven!
Dat is althans het geval voor de immense stromen bezoekers, die in het fraaie openluchttheater van Elspe in zuidelijk Sauerland (West-Duitsland) de opvoeringen van
‘De schat van het Zilvermeer’ bijwonen. Een spektakel van de eerste orde, waarbij het edele en het goede – de zinnebeelden van Karl May – hoog in het vaandel
staan.
Overvallen op trein en postkoets, vuurgevechten, door de ruiten van een saloon vliegende boosgewichten en – als imponerend sluitstuk – een
plotsklaps uit de (natuurlijke) rotsen opduikende waterval vormen enkele ingrediënten van deze groots opgezette show, die de aandacht van jong en oud ruim twee uur
gevangen houdt. Compleet met toejuichingen voor de helden en luid boe-geroep voor de boeven...
Het is betrekkelijk snel gegaan in Elspe. Eens een uitermate rustig dorpjetemidden van een golvende natuur, waar de plaatselijke
toneelvereniging voor debewoners jaarlijks één of ander stuk opvoerde. Nu de standplaats van de Karl May Festspiele, die tijdens het
zomerseizoen in totaal zo’n 350.000 bezoekers trekken. Kortom: van een aardige hobby tot een professioneel evenement, waarmee men regelmatig ook in het buitenland
veel succes boekt.
Indiaantje spelen. Hier tijdens ‘een wilde jacht op de
postkoets’. Hieronder: De helden van het Westduitse Elspe: directeur Jochen Bludau2
(links) als Old Shatterhand en Michael Renz3 als Winnetou.
FOTO: KARL MAY FESTSPIELE
Dagtaak
„Wij brachten aanvankelijk klassieke stukken, zoals Wilhelm Tell 4. De publieke belangstelling begon op zeker moment echter,
vooral door de steeds sterkere groei van de televisie, terug te lopen. Er moest iets gebeuren. We zijn toen naar nieuwe mogelijkheden gaan zoeken. En zo kwamen wij terecht
bij de boeken van Karl May, die, volop kansen boden hier spektakelstukken op te voeren” zegt onderwijzer Jochen Bludau, één van de
drijvende krachten achter het spektakel.
Bludau, voorzitter van de toneelclub, kreeg het er druk mee: de boeken bewerken, de rol van Old Shatterhand vertolken en – na de eerste éclatante
successen – ook nog eens directeur van de onderneming. Want de toneelclub is een echt bedrijf geworden. De actieve clubleden zijn namelijk ook de aandeelhouders van de
florerende Western Country GmbH, die het theater met alle gebouwen, winkels, restaurants, paarden, voertuigen en al het andere materieel beheert. Enkele tientallen leden
hebben er een hele of halve dagtaak aan.
De Karl May Festspiele, met om de vier a vijf jaar een geheel nieuwe produktie, worden gehouden op een natuurlijk toneel met een lengte van
96 meter en een diepte van 34 meter tegen een tot 25 meter hoogte oplopend decor. De rotsformatie maakt het allemaal nog imponerender. Zoals nu met de twintig meter hoge
en tien meter brede waterval, die maar liefst 750.000 liter water verstouwt. Trouwens, ook het ‘western-treintje’, dat vroeger in Oostenrijk normaal dienst heeft
gedaan, past uitstekend in deze entourage.
Stunts
Tientallen door ‘indianen’ bereden paarden flitsen om de haverklap over het ‘toneel’. Daarbij zorgen de Cascadeurs de Paris
5, een groep goedgetrainde waaghalzen, voor stuntwerk. Weer of geen weer, de show gaat altijd door. Het publiek, ruim vierduizend
mensen per voorstelling, zit immers droog. Op banken onder een machtig tentdak, een getrouwe kopie van het Olympisch stadion in München. Dat publiek bejubelt Michael Renz,
de opvolger van de ook van vele indianenfilms bekende acteur Pierre Brice 6, als Winnetou en vooral
Jochen Bludau als Old Shatterhand als een soort nationale helden...
Volgens het officiële programma zijn er tot en met zondag 6 september zo’n zeventig voorstellingen van ‘De schat van het
Zilvermeer’ gepland. De belangstelling hiervoor is, afgaande op de voorverkoop, enorm. Jochen Bludau houdt dan ook al rekening met tenminste twintig extra
opvoeringen.
Echte indiaan
Wie minimaal één uur voor de aanvang van de voorstelling ter plekke is, kan gratis genieten van een aantrekkelijk voorprogramma. Bijvoorbeeld de echte Cherokee-indiaan
Buffalo Child Long Lance 7, die dansen en oude gewoonten van zijn stam demonstreert. Voorts Sigi Long 8
met zijn marionettentheater en de band-The Greenhorns met countrymuziek (beide uit Praag) alsmede een ruitershow
doorde Cascadeurs de Paris. Ook kan er een ritje met het westerntreintje worden gemaakt.
Eten en drinken voor schappelijke prijsjes kan in de western saloon, die twee verdiepingen met in totaal vierhonderd zitplaatsen telt. De glazen bier en whisky glijden
er, geheel in stijl, heen en weer over de zestien meter lange bar.
De entreeprijzen variëren van DM 8,50 tot DM 14,50 voor kinderen en van DM 11,00 tot DM 18,50 voor volwassenen. Voor nadere informatie en reserveringen kan men terecht
bij: Karl May Festspiele, 5940 Lennestadt 12, Elspe, West-Duitsland, telefoon 09.49.2721.1451. Elspe ligt aan de weg van Olpe naar Winterberg. De route naar het
openluchttheater is overal met borden aangegeven.Het parkeren is er gratis.
Jochen Bludau (* 2 juli 1941 , † 9 maart 2023) was een douanebeamte, later sociaal pedagoog en basisschoolleraar in Olpe. Vanaf 1971 tot 2019 was hij commercieel directeur van het Elspe Festival, waar hij tussen 1966 en 1979 en tussen 1981 en 1993 ook de rol van Old Shatterhand op zich nam.
Wilhelm Tell was een legendarische vrijheidsheld die aan het begin van de 14e eeuw zou hebben geleefd in Zwitserland: volgens de legende zou de kruisboogschutter in 1307 geweigerd hebben de hoed te groeten die de – eveneens legendarische – landvoogd Hermann Gessler op een staak op het dorpsplein had laten zetten als symbool voor het heersende huis Habsburg. Gessler beval hem daarop met zijn kruisboog een appel van het hoofd van zijn zoontje Walter te schieten. Wilhelm Tell haalde twee pijlen uit zijn koker en schoot er één met succes door de appel. In de literatuur werd hij in de vorm van een toneelstuk vereeuwigd door de Duitse dichter Friedrich Schiller (voluit: Johann Christoph Friedrich Schiller, * 10 november 1759 , † 9 mei 1805; sinds 1802 von Schiller), in de muziek middels de opera „Guillaume Tell” van de Italiaanse componist Gioachino Rossini (voluit: Gioachino Antonio Rossini, * 29 februari 1792 , † 13 november 1868) en in de beeldende kunst o.m. door de talentvolle Zwitserse schilder Wenkelbach 🎨 😉
Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.
Silkirtis Nichols (ook wel Buffalo Child Long Lance genoemd, * 23 juni 1923) is een indiaanse acteur van de Cherokee. Als soldaat van de US Army kwam hij na de oorlog in West-Duitsland terecht; sinds 1963 speelde hij in de musical „Annie get your gun”, vanaf 1965 bij de Segeberger Karl-May-Festspiele. Van 1966 tot 1971 leidde hij het Karl-May-Museum in Bamberg en daarna ging hij weer terug naar zijn vaderland; maar in 1977 keerde hij terug naar Duitsland, waar hij tot 2000 optrad in shows.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
