25 februari 1842 – Geboorte van KARL MAY

(anoniem) 1


Er is zowat overal een plotse en blijvende belangstelling voor ’t werk van Karl May, de Duitse auteur en een van de grootste volks- en jeugdschrijvers van de vorige eeuw. De avonturen van Winnetoe, hoofd der Apachen, en zijn blanke broeder Old Shatterhand, worden nu nog altijd veel gelezen.
In ons land worden de meeste van zijn boeken nu in goedkope pockets uitgegeven of als tekenverhalen verwerkt. De Duitsers hebben besloten zijn boeken te verfilmen en zijn reeds met een eerste prent, «De Schat van het Zilvermeer» klaar gekomen. Hierna krijgen wij «De Zoon van de Berenjager» 2, «De Pelsjagers van de Rio Pecos» 3 en waarschijnlijk nog tal van andere.
De Duitse filmindustrie is dus ook begonnen met Westerns te brengen. Tevens zullen we ook door en door gezonde cowboy-films te zien krijgen, want het ganse werk van May is een pleidooi voor naastenliefde en wereld verbroedering. Het is tekenend dat in Oost-Duitsland en achter het IJzeren gordijn de boeken van Karl May verboden werden 4. Te Radebeul, nabij Dresden, in het door de Russen bezette Duitsland, was er een Karl May Museum en een Karl May Vereniging, die dank zij een fonds de uitgave van deze volksboeken verzorgde. Het museum werd door de Russen gesloten en alle activiteiten van de vereniging lamgelegd.
De verfilming van «De Schat van het Zilvermeer» hebben de Duitsers groots opgevat. Ze trokken ervoor met hun hele staf naar Joegoslavië en huurden er tweehonderd figuranten voor de massatonelen. De hoofdrol, deze van Fred Engel, wordt vertolkt door Götz George 5, de 24 jarige zoon van de in een Russisch concentratiekamp overleden acteur Heinrich George 6, een aankomende Duitse filmster waarvoor onze oosterburen zich geweldig veel moeite getroosten.
Old Shatterhand wordt echter gespeeld door een poulaire Amerikaanse vedette (want die prent moet ook in Amerika uitgebracht kunnen worden) nl. Lex Barker 7. Na Tarzan 8 te zijn geweest trad deze ster op in een reeks Westerns, stak daarna over naar Italië om er historische avonturenprenten te draaien en schijnt nu in Duitsland een tweede vaderland te hebben gevonden. Zijn Rode Broeder, het opperhoofd der Apachen, wordt uitgebeeld door Pierre Brice 9, een practisch onbekend Engels-Amerikaans acteur. Overigens de gehele rolbezetting van deze spectaculaire prent getuigt van een internationaal karakter
Wat Karl May betreft, men zegt dat hij nooit zijn land verlaten heeft en zuiver schreef op zijn fantasie en op wat hij ergens gelezen had. Hetgeen niet belet dat miljoenen jongens veel plezier aan zijn werken beleefd hebben.


[1]In: Het Tooneel van Antwerpen, 21 februari 1964.
[2]Originele, Duitse titel: „Unter Geiern”, zeer vrij naar het gelijknamige boek (Gesammelte Werke, Band 35).
[3]De pelsjagers van de(n) Rio Pecos” is de bij H. J. W. Becht verschenen vertaling/bewerking van „Winnetou II” (Gesammelte Werke, Band 2), dat wij sinds 1962 kennen als „Old Shatterhand” (Karl May Pockets, nr. 2). Dit boek werd in 1964 heel vrij verfilmd als „Winnetou, 2. Teil”. Om de verwarring zo mogelijk nog wat groter te maken, werd in 1964 door regisseur Hugo Fregonese (* 8 april 1908 , † 17 januari 1987) ook nog eens de film „Old Shatterhand” opgenomen, „naar motieven van Karl May”.
Gek genoeg ontbreken in dit overzicht van Het Tooneel van Antwerpen de film „Winnetou, 1. Teil”, gedraaid in 1963 en „Der Schut” uit 1964, beide vóór „Winnetou, 2. Teil”.
[4]Ook Oost-Duitsland – de toenmalige Duitse Democratische Republiek – lag achter het IJzeren Gordijn. Overigens was Karl May in andere landen achter datzelfde Gordijn, zoals Polen, Tsjechoslowakije en Polen, niet verboden!
[5]Götz George (voluit: Götz Karl August George, * 23 juli 1938 , † 19 juni 2016) was een Duits acteur, die net als Romy Schneider zijn debuut op het witte doek maakte in „Wenn der weiße Flieder wieder blüht” uit 1953, maar die in de jaren ’80 vooral bekendheid genoot als Horst Schimanski in zeventien afleveringen van Tatort. Behalve als Fred Engel in „Der Schatz im Silbersee” (1962) acteerde hij ook nog in twee andere verfilmingen naar Karl May: „Unter Geiern” (de rol van Martin Baumann, 1964) en „Winnetou und das Halbblut Apantaschi” (als Jeff Brown, 1966).
Toen „Der Schatz im Silbersee” werd opgenomen, was Götz George inderdaad 24 jaar, maar dit artikel verscheen pas anderhalf jaar later en volgens Bartjens was Götz toen ook anderhalf jaar ouder.
[6]Heinrich George (* 9 oktober 1893 , † 25 september 1946), die werd geboren onder de naam Georg August Friedrich Hermann Schulz, maar zijn artiestennaam in oktober 1932 officieel liet vastleggen, was een Duits acteur en de vader van Götz George. Hij speelde tot 1945 in meer dan honderd films, o.a. „Metropolis”, „Berlin – Alexanderplatz”, „Hitlerjunge Quex”, „Jud Süß” en „Kolberg”.
[7]Lex Barker (voluit: Alexander Chrichlow Barker Jr., * 8 mei 1919 , † 11 mei 1973) was een Amerikaans acteur, die in vijf films furore maakte als Tarzan; in Europa was zijn eerste grote rol die van Robert – de verloofde van de vrouwelijke hoofdrolspeelster Sylvia (Anita Ekberg) – in de klassieker „La dolce vita” van Federico Fellini, alvorens hij optrad in maar liefst twaalf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60: als Old Shatterhand in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); als Kara Ben Nemsi in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); als Dr. Sternau in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).
[8]Tarzan was de hoofdpersoon uit 24 romans van de Amerikaanse auteur Edgar Rice Burroughs (* 1 september 1875 , † 19 maart 1950) en later, al dan niet illegaal, in die van andere schrijvers. Tussen 1918 en 1999 zijn er niet minder dan 88 Tarzan-films gedraaid, die niet alle succesvol waren. De beroemdste „film-Tarzans” waren Johnny Weissmuller (eigenlijk Peter Johann Weissmüller, * 2 juni 1904 , † 20 januari 1984) in 12 films, Lex Barker in 5 films en Gordon Scott (* 3 augustus 1926 , † 30 april 2007) in 6 films.
[9]Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website