Hollandia-Theater 1 Heerlen

De schat in het Zilvermeer

Eerste boek van Karl May nu verfilmd


P. H. 2


De verfilming van het avonturenverhaal „De schat in het Zilvermeer”, een van de populairste boeken van de Duitse schrijver van avonturen en reisverhalen Karl May, zal het eerst de lezers van het boek interesseren. Iets aan het verhaal toevoegen, door een grote rol van een acteur die de fantasie van de lezer in scherpte overtreft, doet de film niet. Men zou een Winnetou eerder nog iets exotischer hebben willen dien, magischer. Lex Barker 3 in de rol van Old Shatterhand, een blonde iets rossige germaan, rijzig, van de goede leeftijd, beantwoordt echter zeker aan de verwachtingen. De Winnetou van Pierre Brice 4 is wat tam. Een kostelijke rol is die van Ralf Wolter 5 als Sam Hawkins.
De film is, in kleuren, goed van sfeer. Wel zijn de Indianen teveel toneelspelende Indianen gebleven, maar het grootse landschap van Arkansas is suggestief in het verhaal opgenomen. De typen zijn geen cliché-typen zoals Hollywood ze al tientallen jaren heeft geleverd, een Marianne Hoppe 6 als mrs Butler is zelfs meer dan type, zij geeft even een karakter weer. Al de avonturen die in het boek beschreven zijn konden uiteraard in de film niet verwerkt worden, men krijg de meest pakkende en gewaagde momenten, en dan vooral die waarin , het boek volgend, de figuur van Old Shatterhand optreedt. In het verhaal van Karl May verschijnt deze held vrij laat, ongeveer in het midden van het boek, in de film is hij er kort na de opening. Zulks kan de jeugdige kijkers misschien verwarren, zij zullen dan hier reeds ervaren wat zij bij de bewerking van andere romans later telkens weer zullen zien: dat de filmregisseur uit een boek de figuren neemt die hij denkt nodig te hebben, en liefst niet te veel, omdat teveel figuren een film niet alleen financieel belasten maar ook de opbouw van het verhaal kunnen verstoren, verder dat hij de locale kleur gebruikt maar de opnamen hoeven niet noodzakelijk ter plaatse zijn gemaakt, en dat hij het verhaal in het scenario nog eens helemaal laat bewerken. Gewoonlijk blijven de hoofdtrekken gehandhaafd maar gaan er vele bijkomende voorvallen als niet helemaal noodzakelijk uit.
De Schat in het Zilvermeer is er als film zodoende erg vereenvoudigd komen op te staan. De grote scènes zijn: een overval van de „tramps”, een misdadigersbende op een postkoets waarin zich de man moet bevinden die de kaart bezit waarop de juiste ligging van de plek met de schat is aangegeven. De bezitter wordt gedood, de tramps komen slechts in het bezit van de helft der kaart, waarom ze ook nog de zoon willen hebben die de andere helft bezit. Deze wil zich dan echter op de moordenaars van zijn vader wreken. Hij ziet bij vergissing Old Shatterhand voor de moordenaar aan, en wordt door hem prompt met een paar fikse meppen van zijn vergissing genezen Intussen is Old Shatterhand reeds samen met zijn trouwe Indianenmakker Winnetou de bende op het spoor. De handeling wordt dan verplaatst naar een versterkte farm midden in de Far-West. De tramps doen een aanval op de hoeve waar Old Shatterhand zich ook bevindt. De aanval mislukt, maar ze komen in het bezit van een paar waardevolle gijzelaars: de zoon met de kaart en zijn geliefde. Er zit voor de gijzelaars niets anders op dan de tramps te wijzen waar de schat zich bevindt. Het zou geen Indianen-verhaal zijn als de gewapende roodhuiden niet ook hun bijdragen konden leveren aan de spanning. Old Shatterhand krijgt nog een heel moeilijk karwei op te knappen, als ook een Indianen-stam hem en zijn makkers ervan verdenkt een aanval te hebben gedaan op hun vrouwen en kinderen. De nodige sensationele voorvallen en waagstukken zorgen er verder voor dat de kijker het avontuur tot het einde in spanning volgt. Het is dus een filmische Karl May, met goed uitgewerkte hoofdstukken en tekenende sfeer. Toegang 14 jaar.


[1]Het Hollandia-Theater, ook wel Hollandia-bioscoop genaamd, bevond zich van 13 december 1929 tot 5 mei 1960 aan de Saroleastraat en van 5 mei 1960 tot de sluiting in 1964 aan de Promenade 1 in Heerlen; in 1975 werd de bioscoop onder de naam H5 voortgezet op de hoek van de Saroleastraat en de Geleenstraat en voert tegenwoordg de naam Quatro Cinema.
[2]In Limburgs Dagblad, 14 september 1963.
[3]Lex Barker (voluit: Alexander Chrichlow Barker Jr., * 8 mei 1919 , † 11 mei 1973) was een Amerikaans acteur, die in vijf films furore maakte als Tarzan; in Europa was zijn eerste grote rol die van Robert – de verloofde van de vrouwelijke hoofdrolspeelster Sylvia (Anita Ekberg) – in de klassieker „La dolce vita” van Federico Fellini, alvorens hij optrad in maar liefst twaalf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60: als Old Shatterhand in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); als Kara Ben Nemsi in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); als Dr. Sternau in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).
[4]Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.
[5]Ralf Wolter (* 26 november 1926 , † 14 oktober 2022) was een Duits acteur, die in meer dan 230 films speelde; zijn bekendste rollen zijn die van Sam Hawkens in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); Hadschi Halef Omar in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); Andreas Hasenpfeffer in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).
[6]Marianne Hoppe (voluit: Marianne Stefanie Paula Henni Gertrud Hoppe, * 26 april 1909 , † 23 oktober 2002) was een Duits toneel- en filmactrice, die zowel voor als tijdens de oorlog in een groot aantal film schitterde; zij stond op de zogeheten Gottbegnadeten-Liste van het Reichsministerium für Volksaufklärung und Propaganda van Joseph Goebbels. Ook na de oorlog was zij tot een jaar voor haar dood in meer dan vijftig films te zien; een daarvan was „Der Schatz im Silbersee”, waarin zij de rol van Mrs Butler speelt.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website