In het spoor van Old Shatterhand

anoniem 1


Ge kent hem allen, of ge hebt er minstens reeds van gehoord. Hij was de uitverkoren vriend van zijn vrienden en van alle goede mensen. En de bozen trachtte hij op het rechte pad te helpen.

Dapperheid, bezonnenheid en schranderheid, lichamelijke behendigheid en sterkte, dat alles was in hem tot een prachtig geheel verwerkt. Om u te helpen wil ik dit er nog bijvoegen: zijn grote vriend was een indianenhoofdman, zo edel en zonder vrees, prachtig van geest, ziel en lichaam als hijzelf ... Weet ge het al? Ge hebt het zeker wel geraden dat ik van Old Shatterhand en Winnetou sprak, de helden van vele, vele avonturen in het wilde westen van Amerika, een 100 tal jaren geleden.



Old Shatterhand aan zijn schrijftafel. Karl May – Hij was de
fantasierijke schrijver van wonderlijke avonturen, die de jeugd van nu
nog steeds in hun ban houden, zoals het gebeurde voor 50 jaar.

Veel van deze spannende verhalen zijn in ik-vorm geschreven. «Ik», dat is dan Old Shatterhand, of Karl May, zoals het op de voorpagina staat. Wellicht hebt ge u reeds afgevraagd, net zoals uw ouders en uw grootouders het gedaan hebben, of deze man al die fantastische avonturen wel degelijk beleefd heeft en trouw naverteld, dan wel of hij die zo maar uitgevonden heeft. Ge zult waarschijnlijk teleurgesteld zijn, net als de andere Karl-May-lezers, te vernemen dat het grootste deel van deze verhalen in zijn brein hun oorsprong vonden ...
Ik had ook zo’n gevoel van teleurstelling toen ik dit voor de eerste maal hoorde. Ik voelde me verraden door Old Shatterhand, de held zonder prairie-ervaring. En toch, de boeken van Karl May bleven me bekoren, zijn avonturen behielden hun spanning. Mijn moeder heeft dikwijls gezucht, toen ik weer niet hielp omdat Old Shatterhand de Ogellalahs bevocht of zijn vrienden van de martelpaal bevrijdde.
Dan begon ik me plots aan de schrijver te interesseern. Welke man was hij die zo’n fantastische verhalen kon opbouwen? Hoe kon hij er toe komen verzonnen figuren en gebeurtenissen zo écht te maken? Ik wilde meer weten over degene die me zo bij de neus genomen had ...
Het leven van Karl May is al even avontuurlijk als zijn boeken. Hij stierf in het jaar 1912. Het toneel waar zijn levensverhaal zich afspeelde was niet het Wilde Westen van het verre Amerika, maar Duitsland. Zijn vijanden waren daar ook, ongunstige verhalen en onverstandige mensen ...
Hij was een kind uit een zeer arme familie. Ge hebt waarschijnlijk wel geleerd hoe het verschil tussen arm en rijk in onze streken vroeger heel groot was. Mensen die niet veel verdienden leefden in de grootste ellende. En wist ge dat onvoldoende voeding tot blindheid kan lijden ? Zo is het vergaan met Karl May. Het was pas tijdens zijn vijfde jaar dat hij het zicht kreeg. Voordien was zijn fantasie z’n enig middel van „zien” geweest. Zo levendig als hij kon had hij allerlei dingen voor zijn geest geroepen. Waarschijnlijk heeft diezelfde fantasie hem later toegelaten zulke heerlijke verhalen te schrijven.
De jonge Karl May wilde onderwijzer worden. Het kostte hem en zijn ouders de grootste opofferingen om er te geraken. Eindelijk was alle leed voorbij, het diploma behaald. Hij kreeg een vaste bediening. Door een onhandigheid echter werd hij ervan beschuldigd een uurwerk, dat hij geleend had, te hebben gestolen. De rechters van toen waren niet zulke psychologen als nu, en vooral voor de arme man hadden ze niet veel oog. Karl werd in de gevangenis gestopt Daar het een nalatigheid geweest was maar geen diefstal, kon Karl het niet verkroppen· In plaats van zich opnieuw in de maatschappij te kunnen inleven, bedreef hij steeds opnieuw misdrijven, uit haat tegen de mensen. Hij handelde zoals een koppig kind.
Deze verschrikkelijke jaren eindigden pas toen een landspastoor 2 hem hielp met zichzelf in het reine te komen. Hij deed hem inzien dat er nog zoveel goede kanten in hem te vinden waren. Met veel wilskracht en taaie moed heeft Karl toen gestreden om een nieuw leven te beginnen, een goede burger, en meer nog, een goed mens te worden. En alhoewel de mensen hem totdantoe niet veel goeds gedaan hadden, heeft Karl May nooit opgehouden van de mensen te houden. Hij wilde ze helpen de weg naar boven leren kennen, die hij zelf na zoveel leed en zoveel strijd gevonden had. Hij wilde schrijver worden! Met onvermoeibare ijver heeft hij gevochten om het goede in de mens naar voor te brengen.
Tot aan het einde van zijn leven hebben kwaadsprekers en tegenstanders getracht hem kwaad te doen door zijn jeugdfouten zonder medelijden en openlijk bekend te maken. Maar de liefde van zijn ongekende lezers heeft Karl May diep in het hart gedragen tot aan zijn dood. Zijn vijanden zijn reeds lang vergeten, zijn helden nochtans zijn nog altijd even boeiend in hun avonturen als toen hij ze schiep. Ze zullen zeker en vast ook nog onze kinderen begeesteren: Hadschi Halef met de oneindig lange naam, Tante Droll 3 en Sam Hawkins, Hobble Frank en natuurlijk Winnetou en Old Shatterhand.


[1]In De Oude Thouroutenaar, 8 februari 1963.
[2]Johannes Kochta (eigenlijk Johann Peter Kochte, * 28 maart 1824 , † 27 februari 1886) was geen „landspastoor”, maar van 1866 tot 1884 katholiek gevangenisaalmoezenier in tuchthuis Waldheim.
[3]In de Karl May Pockets van Het Spectrum is deze naam veranderd in Tante Frolic.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website