Lezen en laten Lezen

Geschiedschrijver Karl May over de indianen


anoniem 1


Het zal wel bevreemding wekken, dat op deze plaats de indianen aan de beurt komen; maar wie onderscheid kan maken tussen geforceerde avonturen-indianenverhalen en de meesterwerken van de Duitser Karl May, zal ontdekken dat de overgang niet al te groot is. In de eerste plaats, May is „Maaj”' en niet „Mee”, zoals algemeen wordt gezegd. De auteur is een Duitser en geen Brit of Amerikaan. Voor het overige komt zijn afkomst er niet erg op aan. Van meer belang is zijn groot schrijverschap, zijn kennis van de Westamerikaanse Indiaan en zijn begrip voor de Indiaanse maatschappij en zijn kennis van de natuurlijke gesteldheid van midden-Amerika.
Zijn Indianen-verhalen zijn niet in de eerste plaats bedoeld als avontuurlijk; in de allereerste plaats heeft May geprobeerd een beter begrip te kweken voor de samenleving van de roodhuiden én om de werkelijkheid te schrijven over rechtspraak, land en levenswijze. Het klinkt anders dan de jeugdigen vermoeden, maar de verhalen over Winnetou, Old Shatterhand en Sam Hawkins zijn in feite werken over geschiedeni en cultuur.

Maar dankzij de grote vakmanschap van May is dit nauwelijks opvallend en heeft May zijn doel beter bereikt dan hij ooit zou kunnen hopen. „Voor zoon en vader” staat achterop de pocketboeken die door „Het Spectrum” worden uitgegeven. Mogelijk zal de zoon rode oren krijgen bij de beschrijving van de gevechten van Old Shatterhand, waarin dit „bleekgezicht” altijd de sterkste is. De vader aan de andere kant zal vooral worden geboeid door de beschrijvingen van de rechtspraak en landschap. Interessant is onder meer de verklaring van de dochter van het opperhoofd, waarom Indiaanse vrouwen en meisjes naar martelingen kunnen kijken. Zo trekt dit meisje vergelijkingen tussen Spaanse vrouwen bij stierengevechten en belangstelling in het algemeen van de Europese vrouw voor rechtzaken. „In wezen is dit het zelfde”, zegt zij.
Waarom boden de Indianen lange tijd weerstand tegen zendelingen, om niet te spreken van de blanken in het algemeen? Het opperhoofd geeft hierop antwoord: „Wij kunnen geen vrede sluiten met de mensen die ons volk uitmoorden en die ons land stelen. Wanner hun godsdienst dat toestaat, kan deze godsdienst niet goed zijn en niet beter dan de onze”.
In soortgelijke gesprekken laat May de Indiaan zijn eigen leven beschrijven en krijgt vader én zoon boeiende stof in even boeiende verteltrant.
Het is niet noodzakelijk alle 25 delen in de genummerde volgorde te lezen. Het dient echter wel aanbeveling de volgorde in grote lijnen aan te houden en zeker het eerste deel „Winnetou, het grote opperhoofd” ter kennismaking met de basis-helden als eerste te lezen. Ook om later de grote naam van Old Shatterhand te begrijpen. Bovendien is dit eerste deel, samen met het derde dee „De zoon van de berejager” wel onder de beste van de reeks te rangschikken. Vooral dit derde deel is zeer boeiend door de prachtige natuurbeschrijvingen en de uitstekende compositie.


[1]In Geldersch Dagblad, 2 juni 1962.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website